Mikrotromor Ölçü Yöntemi :

Doğal ve yapay etkenlerden kaynaklanan genlikleri 0,1–1 mikron arasında ve periyotları 0.05 ve 2 sn aralığında değişen yer titreşimlerine mikrotremor adı verilmektedir. Bu titreşimler jeotermal aktiviteler, yeraltındaki sismik aktiviteler, atmosfer etkileri, yerkürenin belli bir eksende dönmesi, gelgit etkisi, rüzgâr ve kültürel gürültüler (trafik, endüstriyel aktiviteler vb. bazı insan kaynaklı etkiler) nedeniyle oluşmaktadır. Tüm bu sayılan etmenler yeryüzünde titreşim olarak alınabilmektedir. Mikrotremor kısa periyotlu ve uzun periyotlu olmalarına göre ikiye ayrılırlar. Kısa periyotlu gürültülerin kaynağı rüzgâr, trafik ve diğer endüstriyel aktiviteler, daha uzun periyotlu hareketlerin kaynağı ise alçak basınç ve okyanus etkileşimi, okyanusların oluşturduğu etkiler ve gelgit gibi etkenlerdir. İnceleme alanında 4 farklı noktada mikrotremor ölçümü alınmıştır. Ölçümler Güralp CMG-6TD 3 bileşen sismometre ile toplanmıştır. Ortalama 40 dakika süreli ölçüm alınmıştır. Ölçümler sırasında sismometre, short ve broad-band moda ayrı ayrı çalıştırılmıştır. 100 hz örnekleme aralığı ile veri sayısallaştırılmış, gcf. formatında scream programı ile kayıt edilmiştir. Veri işlem için Sesame programı çerçevesinde geliştirilen Geopsy yazılımı kullanılmıştır.

Ön Veri İşlem

Toplanan ölçümlere ilk olarak Baseline düzeltmesi yapılmış ve trend etkisi giderilmiştir. Ölçümler 0.1-20 hz Band geçişli filtre ile filtrelenmiş ve anti-trigger (geçiçi gürültüler) etkisi giderilmiştir. 60 sn uzunluğunda pencere ile pencerelenmiş ve 60 sn pencere ile % 10 cosinüs pencereyle smoot edilmiştir. Tüm ölçümlere aynı işlemler uygulanmıştır.

MİKROTROMÖR ÖLÇÜMLERİ :

Ölçüm süreleri ve kayıtlara ait bilgiler şekil 1’de gösterilmiştir. Şekilde bileşenlere ait veri boyları ve süreleri verilmiştir.

M1 Noktası :

Şekil 1. M1 Noktası Mikrotremor Arazi Verisi

Şekil 2. M1 Noktası Mikrotremor Verileri ve Kayıt Özellikleri

Ön Veri İşlem

Toplanan ölçümlere ilk olarak Baseline düzeltmesi yapılmış ve trend etkisi giderilmiştir. Ölçümler 0.1-20 hz Band geçişli filtre ile filtrelenmiş % 20 tapering ile pencerelemeden kaynaklı etkiler giderilmiştir. Veriler sırasında kültürel gürültüyü etkileyen geçiçi sinyaller (Anti-triggerlar) iyi şekilde gözlemlenerek kaldırılmıştır. Veriler 60 sn uzunluğunda pencere ile pencerelenmiş ve 60 sn pencere ile % 10 cosinüs pencereyle smoot edilmiştir. Tüm ölçümlere aynı işlemler uygulanmıştır.

Şekil 2’de pencerelenen veriler ait görünüm gösterilmiştir. Veri boyunun az olduğu durumlarda (geçiçi gürültüler elimine edildikten sonra) ise overlap ile pencere boyu arttırılmış ve daha çok verinin ortalaması alınarak güveninirlik aralığı arttırılmıştır. Veriler için en az 35 adet pencerenin ortalaması alınarak spektrumlar hesaplanmış ve yatay/düşey oranları hesaplanmıştır.

Şekil 3: M1 Noktası Pencerelenmiş veriye ait görünüm.

Şekil 3’te M1 noktasına ait Yatay/Düşey (H/V) spektral oranı gösterilmiştir. Şekil incelendiğinde 7,45 Hz (0.13 sn.) frekansında pik gözlenmiştir.

Şekil 4: M1 Ölçüm noktasına ait H/V oranı.

Sonuçlar:

İSTASYON NO	FREKANS (Hz)	PERİYOT (sn.)	BÜYÜTME (A)
M1	7,45	0,13	1,92